Procesy poznawcze kształtują się u człowieka od wczesnych lat. Służą nam do poznania otaczającej nas rzeczywistości, uzyskania orientacji w otoczeniu, przyswajania wiedzy o otaczającym nas świecie oraz przetwarzania uzyskanych informacji.
Bardzo ważną rolę w nabywaniu przez dziecko doświadczenia spełnia zmysł wzroku i słuchu. W wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym dzieci poznają świat poprzez działanie. Dzieci są szczególnie podatne na bodźce zewnętrzne będące głównym czynnikiem ukierunkowującym myślenie.
Dziecko myśli w sposób konkretno-wyobrażeniowy i sytuacyjny. Zauważa jedynie cechy wspólne, odgrywające bezpośrednią rolę w aktualnie wykonywanej przez nie czynności. Uwaga dowolna zaczyna kształtować się na dalszym etapie edukacji. Wtedy czas wykonywania czynności staje się dłuższy, zwiększa się koncentracja i umiejętność skupienia uwagi. Zależą one od indywidualnych cech dziecka. Dzieci spokojne, flegmatyczne łatwiej i dłużej potrafią skoncentrować się na wykonywanej czynności, a dzieci energiczne i ruchliwe dysponują zwykle uwagą podzielną i częściej zmieniają wykonywaną czynność.
Funkcje poznawcze obejmują:
spostrzeganie - czyli odbiór i interpretacja bodźców docierających z otoczenia;
uwaga - czyli umiejętność, która umożliwia selekcję bodźców docierających do dziecka; Wybieramy i koncentrujemy się na bodźcu, który w danym momencie jest dla nas ważny, ignorując inne.
pamięć - to dzięki tej funkcji rejestrujemy, gromadzimy, a następnie przywołujemy zdobyte informacje z różnych źródeł zmysłowych;
język - który służy do komunikowania się. Dzięki językowi możemy wyrażać swoje myśli, ale również odbierać informacje werbalne z otoczenia;
myślenie logiczne - jest złożoną zdolnością, dzięki której wykorzystujemy zdobytą wiedzę i doświadczenia do zaplanowania i wykonania codziennych czynności.
Myślenie logiczne pozwala nam integrować nowe informacje z już uzyskanymi, jak również modyfikować je.
Zaburzenia funkcji poznawczych może utrudnić dzieciom rozwój zachowań i cech pomocnych w funkcjonowaniu społecznym i interakcjach z innymi. Jednymi z ważniejszych zaburzeń są: łatwość wchodzenia w sytuacje konfliktowe, brak umiejętności krótkiego czekania na swoją kolej, szybkie wytrącanie się z równowagi, agresywne reakcje na stres i niepowodzenia, łatwe zniechęcanie się, brak zdolności dostrzegania swoich błędów i poprawiania ich, bycie słabszymi od swoich rówieśników w grach, które mają określone zasady, przez niemożność ich zapamiętania, brak zdolności panowania nad emocjami, wybuchowość, drażliwość, niska samoocena.
Dlatego tak ważnym jest ćwiczenie już od najmłodszych lat funkcji poznawczych np. poprzez udział w różnego rodzaju grach np. wielkoforamtowych. Zaangażowanie się w prawidłowy rozwój zdolności poznawczych u dziecka jest o wiele łatwiejsze, niż mogłoby się wydawać. Jedną z metod jest uczestniczenie w grach planszowych XXL, które uczą koncentracji, cierpliwości, odporności na stres, umiejętności nawiązywania relacji z innymi uczestnikami gier, samokontroli.
Więcej na ten temat przeczytasz poniżej:
> Zobacz jakie umiejętności rozwijają gry planszowe u dzieci.
Co ważne liczne badania wskazują na to, że poziom rozwoju funkcji poznawczych jest bardzo często o wiele lepszym wskaźnikiem przyszłych “sukcesów” i ogólnego, życiowego zadowolenia danej osoby, aniżeli jej iloraz inteligencji.
> Oferta